LENGA ED POESIA

LENGA ED POESIA LENGA ED POESIA LENGA El'é na costa.tassion nen bela, ma motqben significativa, cola che an manifesta la pòca, o gnun-a, conossensa dij Clàssich ed la Leteratura Piemontéisa da part ed chi - scritor o poeta - a dovrìa buteje a fondament ed soa Cultura personal. As parla 'd Lenga Piemontéisa e 'd Poesìa piemontéisa, sensa ten-e cont dèi Patrimòni che ij Nòstri Grand a l'han lassane e l'esempi che a l'han dane: n'esempi da ten-e present, fora 'd tute le tentassion modernìstiche, académiche o idealìstiche d'ancheuj, che, pura, a peulo oufre 'd solecitassion positive. An efet, la prima atension a dev esse per le strument espressiv 'd nòstra ànima che a l'é la Lenga Piemontéisa: cola che ij nòstri Clàssich (specialment coj pi davzin a noi) a l'han colaudà, consacra e proponune: la Lenga Piemontéisa che a l'é la sublimassion ed cola che a l'ha soe rèis ant l'anima 'd Nòstra Gent che a la parla: che a l'é cola che a l'é, e nen cola che an piaserìa che a fussa o a fussa stàita. Lese ij nòstri Clàssich e scoté Nòstra Gent a son le doe atension che a dev avej chi a-j cred ai valor éd nòstra Cultura e, pértant, éd nòstra Lenga: valor gropà a l'espression, che a l'han nen de manca d'almosiné sinònim fora 'd ca, ni d'arsussité lòn che (pura con darmagi!) él temp a l'ha giumai gropà, definitivament, al passa. A venta pijé cossiensa dia realtà del Piemontèis d'Ancheuj che, mentre a ciama d'esse cudì per salvaguardé soe richésse vive e désmentià, a ciama 'dcò - pi che tut - d'esse fàit conòsse ai nòstri giovo e a nòstre masnà, travers le scòle e a le famije, ant la realtà d'ancheuj. A sarìa un travaj fat e van col dé studiò e gode la descuverta 'd nòstre richésse, se peui as fà gnente perchè, coste, a passo a la generassion neuve. Se le Scòle, ij pare e le mare e noi i cudiroma nen le masnà (da le cite e le pi D POESIA grande) e i-j passeroma nen a lor nòstr patrimòni (él patrimòni lenghìstich, cultural e spiritual ardita daj Vej) i lo giuteroma a meuire. I pensoma, peui, che - an sij prinsipi ideaj éd la «Companìa dij Brande» - un dij contribut necessari a la salvaguardia 'd nòstr patrimòni lenghìstich, coltural e priritual, a l'é col ed cudì e d'anrichì '1 patrimòni poétich e leterari. A nè smija giust sotsigné, ancora na vòlta, lòn che l'Amis Leo Pestelli, bonànima, a fortìa: che «él Piemontèis così coma tute le Colture che Chiel a ciamava "Minor" - a dev ancheuj dimostre soa validità e soa vitalità e trové soa giustificassion, ant l'espression poètica e leteraria 'd bon livel». Na dimostrassion éd vitalità, 'd validità e 'd richéssa che a dev manifestesse ant un contest leterari e lenghìstich unitari. La Leteratura, che da sempre an Piemont a l'é dismostrasse Piemontéisa ant una carzà lenghìstica unitaria, a arziga, ancheuj, con soa dominata espressiva dialetal, éd féje perde al Piemontèis él prestigi éd Lenga Leteraria 'd tut él Piemont. A ven bin, a sta mira, 'd serché 'd rendse cont che a-i esist una «pérsonaltà» dia Poesia Piemontéisa: na «personalità» con na soa identità poètica, estética e ètica, anquadrà ant ij prinsipi universai éd la «Poesìa», epura evidensìabil per soa ànima particolar, originai e caraterìstica: un deuit che, bele ant le variant pérsonaj e locaj, a carco 'dcò ant l'espression lenghìstica - lé stil, mach sò e la richéssa, mach soa, dia Coltura, fantasiosa e unitaria, d'un Pòpol: del Pòpol Piemontèis. A l'è per costa rason che lé Scritor Piemontèis a dev consideresse, bele ant soa espression personal, né strument e na vos ed la continuasion d'un patrimòni ardita, che a ciama d'esse compietà. Camillo Brero

Persone citate: Amis, Camillo Brero, Gent, Leo Pestelli