Ronco dal Monf rà a Roma

Ronco dal Monf rà a Roma Ronco dal Monf rà a Roma Un futurista ch'a l'ha scrit an piemontèis Con chiel poesìa 'd vers lìber e dèsgagià D AMENTRÉ che a Palass Cavour a-i é 'd sena la mostra «L'estetica della Macchina da Balla al futurismo torinese» (dal 29 d'otober 2004 al 30 'd gene 2005) e damentré che per l'ocasion tra le conferense ch'a la compagno as na preved un-a riserva a la poesìa futurista da Fbba a Umberto Luigi Ronco, a l'è giust arcordé 'mbelessì chi ch'a l'era Umberto Luigi Ronco, pà mach perchè a l'ha scrivù 'dcò an piemontèis. A l'ha nen scrivù 'd poesìe futuriste an piemontèis (a-i sarìa staje gnente da stupisse perchè 'n serte parlade d'àutre lenghe regionaj coma '1 siciban e 1 napoletan a l'è capita). Ma a l'è stait pitòst un futurista ch'a l'ha scrivù an italian e ch'a l'è 'ncaminasse a scrive 'n piemontèis motobin pi anans, quand a l'ha publicà - ant èl 1962 - soa prima e unica sèmia poetica (còsa a sia restaje tra soe carte dòp la mòrt i na saj gnente), antitolà «Novèmber violagiàun», presenta da Luigi Olivero sensa gena d'amicissia e dritura con severità (amicus Plato.. J.Ronco a l'era nà a Ramperà (an provincia 'd Cone) del térdes, a l'avija vivù a Milan e ant èl Monfrà, ma peuj a l'era andait a sté a Roma e a Roma a l'è manca ant èl 1997. Pitor, giornalista, poeta, a l'avija partesipà al moviment futurista e dal 1932 a l'avija colaborà al setimanal «Futurismo» 'd Mino Somenzi. Peuj a l'era s-cioduje «Novèmber violagiàun» («Gange toa cam,/ ch'as fa reusa dèsbandia dia sèira,/ con él calor vérdi del neuv di d'otonn,/ a l'è inutil») pien-a 'd riferiment a j'autor simbolista e «maudits», da Baudelaire a Rimbaud. Pien-a 'd deliri, 'd «cauchemar», 'd seugn sbies, ed desert, la perdita dia ca come manera 'd dì la feria esistensial, la sita come post paciostrà («Sita 'd neuja, mi 'm dèscamo/ e arvèrs an mez a j'èrbe soe i speto la neuit:/ sors ed silensi e 'd veuid ancreus»). Lo ch'as combin-a nen tant con le ideje dèi futurism pi otimisticb. A noi Ronco an fa pensè che con chiel la poesìa an piemontèis a l'ha avù so corage 'd provesse a 'd vers pi lìber e dèsgagià. Cheicòs dia veja esperiensa futurista a l'è donca restaje. [g.t.I (fum**r** \.

Persone citate: Balla, Baudelaire, Luigi Olivero, Mino Somenzi, Rimbaud, Sita, Umberto Luigi Ronco

Luoghi citati: Roma